Özlem ERMİŞ BEYHAN
Yetenek açığının dünyada olduğu gibi Türkiye’de de çok önemli bir sorun olduğunu belirten Mercer Türkiye CEO’su Dinçer Güleyen, “Şu anda oyunun kurallarını çalışanlar belirliyor” ifadesini kullandı ve şöyle devam etti:
Ücret hareketi inanılmaz derecede hızlandı
“Ücret artışlarından bağımsız olarak fiyat hareketlerinin hızı inanılmaz arttı. Açıklanan enflasyon ile gerçekleşen enflasyon arasında ciddi bir fark bulunduğundan şirketler artık maaş artışlarını açıklanan enflasyon rakamlarına göre yapmıyor. Geçtiğimiz yılın en değerli parametresi baz fiyat artış oranı oldu. Somut bir örnek vereyim: Geçen yıl brüt taban fiyat yüzde 100 arttı, şirketlerin son yıldaki artışı ise yüzde 97 civarında. Gelecek yıl için enflasyon hedefi yüzde 33 ila 40 arasındayken, firmalar gelecek yıl için yüzde 50 oranında fiyat artışı planlıyor.
Yani hedefin üzerinde bir artış için çalışıyorlar, kurumlar artık 2024 bütçelerini yüzde 50 fiyat artışına göre yapıyorlar.” Gülleyen, şirketlerin insan kaynakları açısından durumunu şöyle anlattı: “Belirsizliğin arttığı, öngörülebilirliğin zorlaştığı bir süreçten geçiyoruz. Bu bir süre daha devam edecek gibi görünüyor. Siyasi çalkantılar ve savaşlar, tüm şirketlerin mevcut işlerine ikinci kez bakmalarını gerektirdi.
Gelecek stratejilerini 3-5 yıldan bugüne çekti. Bazı işler ikinci plana atıldı, yeni iş alanlarına odaklanmaya başladılar ya da şirketler mevcut işlerini sürdürmek için ne yapmaları gerektiğine odaklandılar. Bütün bu gelişmeler insanı yeniden merkeze getirdi. Ancak gelişmeler aynı zamanda yeni becerilere olan ihtiyacı da ortaya çıkardı.
Şirketlerin mevcut ve gelecekteki işleri için ihtiyaç duydukları becerilerin neler olduğunu ve bunlara ne kadar sahip olduklarını öğrenmeleri gerekiyor, bu artık gündemde. Olağanüstü yeteneklerde eksiklik var; Sadece Türkiye’de değil tüm dünyada. Bazı ihtiyaçlar var ancak bu ihtiyaçları karşılayacak yetenek havuzu tüm şirketlerin ihtiyaçlarını karşılayacak kadar derin değil. Burada bir çaba başladı. Genç neslin beklentileri, şirketlerin beklentileri, bunlar hep değişti…”
Çalışan refahını önemseyen kazanır
Yetenekler az, bu değerli yetenekleri şirketlere çekmek artık daha zor. Bu noktada şirketler nasıl değişti? Dinçer Güley şöyle açıkladı: “Çalışanlar, “Ben benim sağlığımı ve geleceğimi önemseyen kurumlarda çalışmak istiyorum” diyor. Burada refahtan kastedilen sadece maaş değildir. Çalışanlarının refahına değer veren şirketlerin değerli çalışanları çekme olasılığı 7 kat daha fazladır. Bu nedenle tüm şirketler şu anda çalışan deneyimini yeniden tasarlamaya odaklanıyor.”
Beceriye dayalı fiyatlandırma başlayacak
Evet, refah sadece maaşla ilgili değil ama Türkiye’de son dönemde yüksek enflasyon, fiyatı merkeze aldı.
Gülleyen, “Maaş beklentileri karşılamadığı sürece yan hakların belirleyiciliği azaldığı doğrudur. Şu anda ülkemizde ücretler en kritik konudur. Geçtiğimiz 2 yıl böyle geçti. “Önümüzdeki birkaç yılda da bu böyle olacak” dedi. Ücretli çalışan bulmak kolay değil ama bulduğunuzda çok yüksek maaş bekleyebilirsiniz. Özellikle gençler…
Şirketler bu gençleri cezbetmek için formül arıyor. Mercer CEO’su yeni trendleri şöyle açıkladı: “Örneğin beceriye dayalı ücretlendirmeye geçmeye hazırlanan şirketler var. Değerlendirme merkezlerinin kurulması ve bu sayede insan sermayesinin olgunluğunun ölçülmesi, ihtiyaçların belirlenmesi ve açığın kapatılmasına yönelik stratejiler geliştirilmesi kritik bir konu haline geldi. Performansa dayalı ödül sistemlerinin kurulması son dönemde sıklıkla karşılaştığımız talepler arasında yer alıyor.”
Öğrenme çevikliği artık kurumlar tarafından en çok aranan özellik.
-Gençler artık yıllık veya altı aylık performans değerlendirmeleri yerine anında geri bildirim bekliyor.
-6 ay ya da 1 yıl ücret artışları için çok uzun bir süre. Değerli bir katkı yaptığında çalışanımızı neden hızlı bir zamla ödüllendirmiyorsunuz? Bu, günümüzde insan kaynaklarının yeni bahislerinden biridir.
– Esnek sosyal haklara ilişkin de önemli bir gelişme var. Son dönemde şirketlerin en çok aradığı özelliklerden biri öğrenme çevikliğidir.
-Öğreneceğiz, unutacağız ve yeni bir şeyler öğreneceğiz. Çevikliği öğrenmek kritik bir konudur.
-Çalışanlar artık topluma katkıda bulunan bir kuruluşta çalışmaya daha güçlü bir niyet gösteriyor
